Święty Józef z Nazaretu, oblubieniec Maryi i opiekun Jezusa. Jest patronem mężczyzn, ojców, małżeństw, wychowawców, dzieci, młodzieży, uchodźców, sierot, podróżujących, bezdomnych, ludzi pracy, cieśli, stolarzy, rzemieślników, drwali, umierających, noszących imię Józef i Józefa. Jest również patronem czystej miłości, dzieł charytatywnych, dobrej śmierci, opiekunem rodzin i całego Kościoła. Orędownikiem we wszystkich naszych potrzebach i sytuacjach beznadziejnych. Święty Józef patronuje 301 parafiom w Polsce.

Święty JózefŻycie i Świętość

Święty Józef to jeden z najważniejszych świętych Kościoła, który odegrał istotną rolę w dziele zbawienia jako opiekun Jezusa i mąż świętej Bożej Rodzicielki. To także jeden z najbardziej milczących świętych – w Ewangelii nie zapisano ani jednego jego słowa.

Ikonografia przedstawia go zwykle jako starca, choć najprawdopodobniej był silnym i przystojnym mężczyzną. Ewangelie poświęcają mu łącznie 26 wierszy. Według Ewangelii św. Mateusza Józef pochodził z królewskiego rodu Dawida. Mimo tak zacnego rodu nie posiadał on żadnego majątku. Mieszkał w skromnym domku i pracował jako cieśla. Zdaniem św. Justyna, żyjącego w II wieku, wykonywał on głównie drewniane sochy i jarzma na woły, a wiec narzędzia gospodarcze i rolnicze. Zaręczony z Maryją, córką Joachima i Anny, stanął przed tajemnicą cudownego poczęcia. Święty Józef nie był według ciała ojcem Jezusa.

Był nim jednak według prawa żydowskiego jako prawomocny małżonek Maryi. Chociaż więc Maryja porodziła Syna dziewiczo, to jednak według prawa żydowskiego Józef uważany był za Jego ojca. Po zwiastowaniu Józef postanowił dyskretnie usunąć się z życia Maryi, by nie narażać wybranki na zhańbienie i obmowy. Świadczy to z jednej strony o jego delikatności i głębokim uczuciu dla Maryi, a z drugiej – o niemożności ogarnięcia przez niego tajemnicy zwiastowania. Udręki duszy i wątpliwości Józefa rozwiał anioł, który objawił mu tajemnicę wcielenia Syna Bożego. Po tej wizji Józef stał się posłuszny woli Bożej i podjął się roli opiekuna Świętej Rodziny. Poślubił brzemienną Maryję i zabrał Ją do swojego domu w Nazarecie. Podporządkowując się cesarskiemu dekretowi o spisie ludności, razem z małżonką udają się do Betlejem, gdzie urodził się Jezus.

Święty JózefPo nadaniu Synowi imienia i przedstawieniu Go w świątyni, Józef zabrał najbliższych do Egiptu, uciekając przed krwiożerczym Herodem. Po śmierci Heroda Święta Rodzina powróciła do Nazaretu. Po raz ostatni Józef pojawia się na kartach Pisma Świętego podczas pielgrzymki z dwunastoletnim Jezusem do Jerozolimy. Po rozpoczęciu nauczycielskiej działalności Jezusa nie ma już żadnej wzmianki o Jego opiekunie. Wynika z tego, że prawdopodobnie już nie żył. Miał najpiękniejszą śmierć jaką można sobie wyobrazić na ziemi, gdyż byli przy nim w ostatnich chwilach jego życia Jezus i Maryja. Zapewne dlatego tradycja przedstawia św. Józefa jako patrona dobrej śmierci.

Święty Józef wzorowo wywiązywał się z obowiązków głowy rodziny. Ciężko pracował na jej utrzymanie, zapewniał opiekę i czuwał nad bezpieczeństwem swoich najbliższych. Nie buntował się, nie narzekał, ale przyjmował każde słowo pochodzące od Boga, pomimo, że nie wszystko rozumiał i chociaż wymagało to z jego strony wielkiego poświęcenia oraz rezygnacji z własnych planów i aspiracji. Był człowiekiem kochającym, troskliwym i cierpliwym, który z oddaniem służył swojej rodzinie, sam usuwając się w cień. W ten sposób stał się wyraźnym i czytelnym obrazem ojcowskiej miłości Boga. Zapewne niektóre cechy Jezusa są odbiciem osobowości św. Józefa. Choć nie był biologicznym ojcem Jezusa, to jako mąż Maryi pełnił taką rolę. Wychowywał Syna według przepisów Prawa: uczył Go modlitwy i pracy, prowadził do świątyni w Jerozolimie. Ewangelia nazywa św. Józefa „mężem sprawiedliwym”, a jego wybranie świadczy o tym, że był człowiekiem wyjątkowym.

Kult Świętego Józefa w Polsce

Kult św. Józefa rozwinął się w Polsce w XVII wieku wraz z pojawieniem się tu karmelitów bosych. Prawdopodobnie pierwszą kaplicę pod wezwaniem św. Józefa w Rzeczypospolitej zbudowali karmelici bosi w Krakowie w 1609 roku, w miejscu, gdzie stał ich pierwszy klasztor.

W 1618 roku wybudowano w poznaniu publiczną kaplicę pod wezwaniem św. Józefa, którą trzy lata później zastąpił drewniany kościół – pierwszy w Polsce pod tym wezwaniem. W klasztorach karmelitanek bosych św. Józef był uważany za ojca, który skutecznie troszczy się o potrzeby duchowe i materialne. Od początku XVII wieku jednym z głównych miejsc kultu św. Józefa w Polsce stał się Kalisz. Według tradycji początki sanktuarium św. Józefa sięgają 1670 roku. Doszło wtedy za przyczyną św. Józefa do uzdrowienia mieszkańca wsi Szulec, który jako wotum ufundował obraz Świętej Rodziny i umieścił go w kaliskiej kolegiacie. Od tego momentu nastąpił intensywny rozwój kultu św. Józefa Kaliskiego, którego kulminacja przypada na XVIII wiek. W1796 roku obraz ukoronowano papieskimi koronami.

Święty JózefDo szczególnego rozwinięcia i znaczenia kultu św. Józefa Kaliskiego po drugiej wojnie światowej przyczyniły się trzy wydarzenia. Cudowne wyzwolenie księży – więźniów obozu w Dachau (29 kwietnia 1945 roku), utworzenie w Kaliszu Polskiego Studium Józefologicznego (24 września 1969 roku) oraz wizyta Jana Pawła II w kaliskim sanktuarium (4 czerwca 1997 roku). W Kaliszu Jan Paweł II zawierzył wszystkie polskie rodziny oraz sprawę ochrony życia nienarodzonych, zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Drugim najbardziej znanym polskim sanktuarium św. Józefa jest kościół Karmelitów w Wadowicach. Czczony tu obraz św. Józefa (19 marca 2004 roku) przyozdobiono szczególnym wotum – Papieskim Pierścieniem Rybaka należącym do Jana Pawła II według słów z księgi Rodzaju: „Faraon zdjął swój pierścień z palca i włożył go na palec Józefa (…) I mówił do wszystkich Egipcjan: udajcie się do Józefa i, co on wam powie, czyńcie!” Przy okazji tej uroczystości Ojciec Święty przesłał list na ręce przełożonego wadowickich karmelitów, w którym napisał: „Wdzięczny przybranemu Ojcu Jezusa Chrystusa za jego opiekę, inspirując się gestem mojego poprzednika bł. Jana XXIII, który w roku inauguracji Soboru Watykańskiego II podarował swój papieski pierścień dla przyozdobienia nim dłoni św. Józefa na obrazie czczonym w kolegiacie w Kaliszu, ofiaruję w roku srebrnego jubileuszu mojego pontyfikatu pierścień papieski dla podobnego przyozdobienia obrazu Żywiciela Syna Bożego w wadowickim kościele karmelitańskim. Niech św. Józef wyprasza Kościołowi i światu oraz swoim czcicielom w wadowickim wizerunku błogosławieństwo Ojca i Syna i Ducha Świętego”.

Kult Świętego Józefa na świecie Na chrześcijańskim Wschodzie kult św. Józefa rozwinął się wcześniej aniżeli na Zachodzie i był związany z kultem Maryi i Dzieciątka Jezus. Przejawem kultu św. Józefa stało się wprowadzenie jego święta. Prawdopodobnie pod wpływem apokryfu Dzieje Józefa Cieśli już w VII wieku 20 lipca obchodzono w Kościele Koptyjskim w Egipcie święto ku jego czci. Chrześcijański Wschód uznawał go za jednego z wielkich patriarchów Starego Testamentu. Liturgiczny kult oddawano św. Józefowi z tego względu, że służył Jezusowi i Maryi, a ta cześć przejawiała się w szczerej pobożności i wielkich pochwałach pod jego adresem.

Początki samej uroczystości ku czci św. Józefa wiążą się z palestyńskim Klasztorem św. Saby, w którym obchodzono ją od X wieku. Upowszechniała się ona stopniowo na chrześcijańskim Wschodzie i wiązano ją z obchodami świąt Bożego Narodzenia. Wkrótce potem niedzielę po Bożym Narodzeniu obchodzono ku czci króla Dawida i św. Józefa. Także 26 grudnia obchodzono święto ku czci Maryi i Józefa jako Jej małżonka i dla wspomnienia ucieczki do Egiptu. Na Zachodzie z kolei ważną rolę w propagowaniu kultu św. Józefa odegrał klasztor benedyktyński w Reichenau, gdzie po raz pierwszy wprowadzono go do liturgii. W zachowanych tam rękopisach wspomnienie św. Józefa przypada na 19 marca, dzień jego prawdopodobnej śmierci. W okresie średniowiecza naukę o św. Józefie rozwinęli między innymi św. Piotr Damiani, św. Tomasz z Akwinu i św. Albert Wielki, którzy w szczególny sposób podkreślali jego dziewictwo.

Największą jednak czcią do św. Józefa wyróżniała się św. Teresa z Avila, wielka reformatorka Karmelu. Twierdziła ona wprost, że o cokolwiek prosiła Pana Boga za jego przyczyną, zawsze to otrzymywała i nie była nigdy zawiedziona. Wszystkie swoje klasztory fundowała pod wezwaniem św. Józefa. On też był głównym patronem jej dzieł. W 1479 roku papież Syktus IV wprowadził w Kościele rzymskim święto ku czci św. Józefa oblubieńca Maryi i polecił umieścić jego oficjum w brewiarzu. Za przykładem Rzymu poszły inne diecezje, które stopniowo wprowadzały to święto do mszałów i brewiarzy. Papież Grzegorz XV w 1621 roku wprowadził święto ku czci św. Józefa w całym Kościele.

Dalszy rozwój kultu św. Józefa przyniósł XX wiek. 1909 to rok, w którym zatwierdzono litanię ku jego czci, a dwa lata później papież Pius X ustanowił na dzień 19 marca uroczystość św. Józefa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. Papież Pius XII przy okazji rocznicy Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Robotników Włoskich zdecydował, że 1 maja będzie obchodzone święto Józefa robotnika. Z kolei papież Jan XXIII ogłosił św. Józefa patronem II Soboru Watykańskiego i włączył jego imię do kanonu rzymskiego. W 1989 roku Jan Paweł II ogłosił adhortację apostolską Redemptoris Custos o św. Józefie i jego posłannictwie w życiu Chrystusa i Kościoła.

Ikonografia

W ikonografii św. Józef przedstawiany jest z Dzieciątkiem Jezus na ręku, z lilią w dłoni, a jego atrybutami są między innymi narzędzia ciesielskie – (piła, siekiera, warsztat stolarski), bukłak na wodę, kij wędrowca, kwitnąca różdżka Jessego, lampa, winorośl.

Modlitwy przez wstawiennictwo Świętego Józefa

https://adonai.pl/modlitwy/?id=13

https://pl.aleteia.org/2018/03/05/ta-starozytna-modlitwa-do-sw-jozefa-podobno-nigdy-nie-zawodzi/

https://pl.aleteia.org/2018/04/09/prosto-z-karmelu-30-dniowa-modlitwa-o-wstawiennictwo-sw-jozefa